Korekta stylistyczna i merytoryczna prac dyplomowych włącznie z redagowaniem i parafrazowaniem — czy jest ona legalna?

Korekta stylistyczna i merytoryczna prac dyplomowych, obejmująca redagowanie, poprawianie języka, porządkowanie tekstu oraz parafrazowanie fragmentów, jest tematem budzącym wiele kontrowersji w środowisku akademickim, ponieważ z jednej strony stanowi naturalne i powszechnie stosowane wsparcie redakcyjne, które pomaga studentom poprawić jakość językową i logiczną tekstu, a z drugiej strony balansuje na granicy etycznej, gdyż nadmierna ingerencja osoby trzeciej w treść pracy może prowadzić do naruszenia zasady samodzielności, co sprawia, że pytanie o legalność takiej pomocy jest uzasadnione i wymaga rozważenia zarówno aspektów formalnych, jak i etycznych.

Aby zrozumieć, jakie formy pomocy są legalne, a jakie mogą być uznane za naruszenie regulaminu studiów, należy zacząć od tego, że uczelnie jednoznacznie wymagają, aby praca dyplomowa była samodzielnym dziełem autora, co oznacza, że student musi samodzielnie zebrać literaturę, napisać treść pracy, przeprowadzić analizę i sformułować wnioski, natomiast wszelkie formy wsparcia technicznego, językowego czy redakcyjnego mogą być dopuszczalne, o ile nie wpływają na merytoryczną zawartość pracy ani nie prowadzą do tworzenia fragmentów tekstu przez osobę trzecią w zastępstwie autora, co byłoby jednoznacznie uznane za ghostwriting.

Legalna i powszechnie akceptowana jest korekta językowa, obejmująca poprawę błędów interpunkcyjnych, ortograficznych, składniowych, stylistycznych oraz uporządkowanie zdań, ponieważ taka pomoc nie zmienia treści pracy, nie ingeruje w argumentację autora ani nie tworzy nowych fragmentów tekstu, lecz jedynie poprawia formę językową, co często jest konieczne, zwłaszcza gdy student nie czuje się pewnie w kwestiach stylistycznych lub pisze w języku obcym, a uczelnie często same rekomendują korzystanie z profesjonalnej korekty językowej, szczególnie w przypadku prac anglojęzycznych.

Również korekta techniczna jest w pełni legalna, ponieważ obejmuje formatowanie tekstu, dostosowanie marginesów, numeracji stron, spisów treści, przypisów, tabel i bibliografii do wymogów uczelni, a takie działania nie naruszają zasady samodzielności pracy, lecz stanowią formę wsparcia technicznego, które może być nawet wymagane, jeśli uczelnia narzuca określone standardy formatowania.

Kwestia bardziej złożona dotyczy korekty merytorycznej, która może obejmować wskazanie błędów logicznych, niejasnych stwierdzeń, braków argumentacji czy problemów metodologicznych, ponieważ w tym przypadku osoba poprawiająca tekst nie powinna dopisywać treści za studenta ani tworzyć nowych fragmentów, lecz jedynie sugerować, co warto dopracować, wyjaśnić lub doprecyzować, dlatego legalna korekta merytoryczna polega na udzielaniu wskazówek i konsultacji, natomiast nie może przyjmować formy pisania pracy za studenta, ponieważ byłoby to ewidentne naruszenie zasad etycznych oraz przepisów dotyczących samodzielności pracy.

Najbardziej kontrowersyjną formą jest parafrazowanie, ponieważ w akademickim kontekście oznacza ono przekształcanie cudzego tekstu poprzez zmianę formy przy zachowaniu sensu, jednak parafrazowanie fragmentów napisanych przez studenta, wykonywane w celu poprawienia stylu, jest legalne, o ile nie zmienia merytoryki pracy ani nie wprowadza nowych treści tworzonych przez osobę trzecią, natomiast parafrazowanie cudzych tekstów bez podania źródła jest formą plagiatu i w żadnym przypadku nie może być uznane za legalne wsparcie, tak samo jak parafrazowanie całych rozdziałów w celu sztucznego podniesienia oryginalności pracy.

Należy również podkreślić, że polskie prawo oraz regulaminy uczelni jednoznacznie zakazują ghostwritingu, czyli pisania pracy dyplomowej przez osobę trzecią, nawet jeśli student zamawia jedynie fragmenty lub poprawianie treści, które w rzeczywistości są tworzone przez inną osobę, ponieważ taka sytuacja stanowi oszustwo akademickie, naruszenie prawa autorskiego oraz może skutkować poważnymi konsekwencjami dyscyplinarnymi, w tym unieważnieniem pracy, skreśleniem z listy studentów lub odpowiedzialnością karną, co oznacza, że student może legalnie korzystać z konsultacji, korekty i redakcji, ale nie może powierzyć pisania treści zewnętrznej osobie.

Jednocześnie warto zwrócić uwagę na fakt, że uczelnie zachęcają do korzystania z pomocy promotora, konsultantów, korektorów językowych czy specjalistów od analiz statystycznych, ponieważ wsparcie techniczne, językowe czy metodologiczne jest czymś naturalnym w świecie naukowym, a wielu studentów nie posiada pełnego warsztatu edytorskiego czy analitycznego, dlatego korzystanie z takich usług jest całkowicie legalne i akceptowalne pod warunkiem, że treść pracy, jej wyniki, interpretacja i wnioski są wytworem autora.

Podsumowując, korekta stylistyczna, językowa, techniczna, a także pomoc w redagowaniu i porządkowaniu tekstu są w pełni legalne i akceptowane przez uczelnie, o ile nie ingerują w merytoryczną treść pracy, nie prowadzą do tworzenia nowych fragmentów przez osobę trzecią i nie naruszają zasady samodzielności, natomiast działania polegające na pisaniu pracy za studenta, przepisywaniu obszernych treści, tworzeniu analiz czy rozdziałów w imieniu autora są nielegalne i stanowią poważne naruszenie etyczne, dlatego kluczową zasadą jest to, że student może korzystać z pomocy, ale praca musi być jego własnym dziełem intelektualnym, a wsparcie ma jedynie ułatwiać dopracowanie formy, a nie zastępować autora w pracy twórczej.